ORGAN BAÄžIÅžI KOÅžULSUZ SEVGÄ°DÄ°R !
ORGAN BAÄžIÅžI NEDÄ°R ?
Organ bağışı kiÅŸinin hayatta iken kendi iradesiyle, organlarının bir kısmını veya tamamını ölümünden sonra baÅŸkalarının tedavisi için kullanılmak üzere izin vermesidir. Organ bağışı ve nakli hizmetleri 1979 yılında yürürlüÄŸe giren 2238 sayılı Organ ve Doku alınması, aşılanması, saklanması ve nakli hakkındaki kanun sınırları içinde yürütülür.
KÄ°MLER ORGAN BAÄžIÅžINDA BULUNABÄ°LÄ°R ? NASIL?
Prosedür olarak bir form doldurulup organ bağış kartı verilir. BeÅŸ dakikalık bir iÅŸlem diyebiliriz. Yapılan organ bağışları o hastanenin yetkili kiÅŸisi tarafından internet üzerinden SAÄžLIK BAKANLIÄžININ ORGAN VE DOKU BAÄžIÅžI BÄ°LGÄ° SÄ°STEMÄ°NE girilir. “Organlarınızı bağışladığınızı ailenizle paylaşın” Ülkemizde organların resmi olarak bağışlanması ve bağış kartı alınmasının yanında ölen kiÅŸinin aile bireylerinin de onayı gerekir. Vefat etmiÅŸ olan kiÅŸi eÄŸer organlarını bağışlamışsa, bu kiÅŸinin birinci derece yakınlarından da onay alınmaktadır. Dolayısıyla organ bağışı yapan kiÅŸiler bu konuyu mutlaka ailesiyle de paylaÅŸmalıdır. Ailenin onay vermesindeki en önemli etken; kiÅŸinin yaÅŸarken organ bağışında bulunmasıdır.
ORGANLARIMI BAÄžIÅžLADIÄžIMDA BU BÄ°LGÄ°LER KÖTÜ NÄ°YETLÄ° Ä°NSANLARIN ELÄ°NE GEÇEBÄ°LÄ°R MÄ°?
Bakanlık yetkilileri dışında kimsenin bu bilgileri görmeye yetkisi yoktur. Kartınızın üzerinde bulunan bilgiler kimlik bilgileridir ve organ alımı için hiçbir zaman yeterli deÄŸildir.
BEYÄ°N ÖLÜMÜ,BÄ°TKÄ°SEL HAYATTAN FARKLI MI?
Beyin ölümünde;
Bir insanda beyin ölümünün geliÅŸmiÅŸ olması demek; beynin tüm kan akımı ve oksijenlenmesinin durmuÅŸ olmasını, beynin tamamen ve geri dönüÅŸümsüz olarak tüm fonksiyonlarını kaybetmiÅŸ olmasını tanımlar. Beyin ölümü olan kiÅŸide saniyeler içinde diÄŸer organlar da hayatiyetini kaybeder. Beyin ölümü eÄŸer yoÄŸun bakımda vücuda oksijen pompalayan bir solunum makinesine (ventilatör) baÄŸlı iken geliÅŸirse kalp bir süre daha atmaya devam eder. Kalbin kendine ait, beyinden bağımsız olarak çalışan bir merkezi vardır. Kalp dokusuna oksijen geldiÄŸi sürece bu merkezden elektriksel uyarı çıkar ve kalbin kısa bir süre daha atmasını saÄŸlar. Åžimdiye kadar dünyada beyin ölümü tanısı konulup tekrar yaÅŸama dönmüÅŸ bir vaka yoktur. Beyin ölümü olan kiÅŸi tıbben ve yasal olarak ölü kabul edilir.
Beyin ölümü; koma ve bitkisel hayattan farklıdır.
Bitkisel hayatta ise;
Hastanın solunumu devam eder ancak makine desteÄŸine ihtiyaç duyabilir. Bu kiÅŸiler makine desteÄŸi ile aylarca, yıllarca yaÅŸayabilir. Bazı durumlarda iyileÅŸme ÅŸansları vardır. Bazen televizyon veya gazetelerde ”3 yıl - 5 yıl sonra tekrar hayata döndü” vb. haberler duyarız, bu vakalar bitkisel hayatta olan kiÅŸilerdir. Onlar için bir mucize gerçekleÅŸmiÅŸ ve iyileÅŸmiÅŸlerdir. Derin koma da aynı ÅŸekildedir. Bu insanları tıp ölü kabul etmez, bu kiÅŸilerden organ nakli yapılmaz çünkü bunlar yaÅŸayan insanlardır. Bitkisel hayattaki kiÅŸilerde az da olsa bir yaÅŸam belirtisi vardır, çünkü beyinde kanlanma devam etmektedir. Ä°ÅŸte “Allahtan ümit kesilmez” dediÄŸimiz hasta grubu bunlardır. Evet, bunlarda az da olsa bir ümitvardır ve zaten biz bu kiÅŸilerden organ nakli yapmıyoruz. O kiÅŸi yaÅŸama ÅŸansını sonuna kadar kullanacaktır.
ORGAN NAKLÄ° DÄ°NEN UYGUN MU?
Ä°slam dini ölüye deÄŸer vermekle birlikte insana ve hayata daha çok deÄŸer vermiÅŸ hayatı korumayı dinin 5 temel amacından biri saymıştır.
Din Ä°ÅŸleri Yüksek Kurulu 1980 yılında 396 sayılı karar gereÄŸince organ bağışının ve naklinin caiz olduÄŸuna karar vermiÅŸtir. Organ naklinin caiz olabilmesi için ÅŸu ÅŸartların bulunması gerektiÄŸini belirtmiÅŸlerdir;
1)Organ naklinde zaruretin bulunması, açıklamak gerekirse; sadece organ nakli ileiyileÅŸebilecek hastalara nakil yapılması,
2) Tıbbi ve hukuki ölümün kesinleÅŸmiÅŸ olduÄŸunun iki uzman dr tarafından onaylanmış olması(beyin ölümünün gerçekleÅŸmiÅŸ olduÄŸunun beyin cerrahı/asabiye uzmanı bir diÄŸeri deanestezi /reanimasyon uzmanlarından oluÅŸan bir kurul tarafından karar verilmesi )
3) Organın bir ücret ve menfaat karşılığında verilmemiÅŸ olması,(organ ticareti 2238 sayılı yasa ile yasaklanmış hapis cezası uygulaması ile caydırıcı hale getirilmiÅŸtir.)
4) Ölümünden önce kendisinin veya ölümünden sonra mirasçılarının nakil için onayınınalınmış olması,
5) Alıcının da nakil olmaya razı olması gerekir.
GAYRÄ°MÜSLÄ°M BÄ°RÄ°NE ORGANLARIMIN NAKLEDÄ°LMESÄ° DÄ°NEN UYGUN MU?
“Kim bir kimseye hayat verirse, o sanki bütün insanlara hayat vermiÅŸcesine sevap kazanır.” ( Maide suresi, ayet 32)
Allah Kuran-ı Kerim de tüm insanlığa ayırt etmeden hitap etmiÅŸtir.
AHÄ°RETTE HESABA ÇEKÄ°LECEĞİMÄ°ZDE EKSÄ°K MÄ° DÄ°RÄ°LECEĞİZ?
“Ä°nsan kendisinin kemiklerini bir araya getiremeyeceÄŸimizi mi sanıyor? Evet bizim onun parmak uçlarını bile aynen eski haline getirmeye gücümüz yeter.” (Kıyame suresi , ayet 3-4)
